Magdalena Chajzler
Zmiany klimatyczne i łagodne zimy sprawiają, że polscy rolnicy muszą mierzyć się z nowymi wyzwaniami. Oprócz zmniejszenia odporności roślin na choroby i mniejszej skuteczności zwalczania chwastów, coraz częściej pojawiają się także nowe gatunki szkodników. Najnowszym zagrożeniem dla upraw w Polsce jest chowacz rzepiczak (Ceutorhynchus pallidactylus), chrząszcz, który dotychczas występował głównie w Niemczech, ale coraz częściej pojawia się również na zachodzie naszego kraju. Dzięki sprzyjającym warunkom klimatycznym zaczyna się dynamicznie rozprzestrzeniać, co może prowadzić do znacznych strat w plonach. Eksperci alarmują – brak odpowiednich działań może doprowadzić do poważnych konsekwencji dla rolnictwa, dlatego kluczowe jest szybkie wdrożenie skutecznych metod zwalczania.
Szkodnik, który zaskoczył rolników
Dotychczasowe zimy w Polsce pełniły naturalną funkcję ograniczającą populację wielu szkodników. Mrozy sprawiały, że owady w stanie zimowego spoczynku miały ograniczone szanse na przetrwanie, co zmniejszało ich presję na uprawy w kolejnych sezonach. Jednak ostatnie łagodne zimy sprawiły, że wiele szkodników, które wcześniej nie miały szans na rozwój w naszym klimacie, zaczęło się szybko rozmnażać i przystosowywać do nowych warunków.
Chowacz rzepiczak jest szczególnie groźny dla rzepaku ozimego oraz innych roślin z rodziny kapustowatych. Żeruje na liściach i pędach, osłabiając rośliny i czyniąc je bardziej podatnymi na infekcje grzybowe i bakteryjne. Jego aktywność może prowadzić do znacznego zmniejszenia plonów, a w przypadku dużych populacji nawet do całkowitego zniszczenia upraw na danym terenie.
Jakie rośliny są zagrożone?
Nowy szkodnik atakuje przede wszystkim rzepak, ale może żerować również na innych roślinach z rodziny kapustowatych, takich jak kapusta czy gorczyca. Jest to szczególnie niepokojące, ponieważ rzepak stanowi kluczową uprawę w polskim rolnictwie. Zwiększona presja szkodnika może oznaczać dla rolników nie tylko większe wydatki na środki ochrony roślin, ale także realne zagrożenie dla stabilności produkcji.
Eksperci wskazują, że w przypadku dalszego wzrostu temperatur i braku mroźnych zim, problem może się pogłębiać. Chowacz rzepiczak jest odporny na niektóre standardowe środki ochrony roślin, co sprawia, że jego zwalczanie wymaga nowoczesnych i zróżnicowanych metod.
Skuteczne metody zwalczania
Zwalczanie nowego szkodnika powinno opierać się na kompleksowych działaniach. Kluczowe znaczenie ma monitorowanie pól i szybkie reagowanie na pierwsze oznaki obecności owada. Stosowanie pułapek feromonowych i regularne lustracje upraw mogą pomóc w określeniu skali problemu i podjęciu odpowiednich działań.
Jednym z najważniejszych narzędzi w walce z chowaczem rzepiczakiem jest integrowana ochrona roślin. Obejmuje ona nie tylko stosowanie chemicznych środków ochrony, ale także metody biologiczne, takie jak introdukcja naturalnych wrogów owada. Coraz większą popularność zyskują również preparaty oparte na ekstraktach roślinnych oraz mikroorganizmach, które skutecznie ograniczają populację szkodników bez negatywnego wpływu na środowisko.
Rolnicy mogą także wdrożyć odpowiednie zabiegi agrotechniczne, które ograniczą liczebność owada. Należą do nich:
- Zmianowanie upraw, które pozwala przerwać cykl rozwojowy szkodnika i ograniczyć jego populację.
- Uprawa mechaniczna, czyli odpowiednie zabiegi uprawowe, które mogą zakłócić zimowanie larw w glebie.
- Unikanie nadmiernego stosowania nawozów azotowych, ponieważ osłabione rośliny są bardziej podatne na atak szkodników.
Przyszłość walki ze szkodnikami
W obliczu zmian klimatycznych rolnicy muszą dostosować swoje strategie ochrony upraw do nowych zagrożeń. Tradycyjne metody zwalczania szkodników mogą okazać się niewystarczające, dlatego coraz większą rolę odgrywają innowacyjne rozwiązania, takie jak biologiczna ochrona roślin czy precyzyjne rolnictwo oparte na danych satelitarnych i modelach predykcyjnych.
Ważne jest także, aby rolnicy mieli dostęp do rzetelnych informacji na temat zagrożeń i metod walki z nowymi gatunkami owadów. Współpraca z doradcami rolniczymi oraz korzystanie z nowoczesnych narzędzi monitorowania szkodników może pomóc w minimalizowaniu strat i zapewnieniu stabilnych plonów.
Chowacz rzepiczak to kolejne wyzwanie, z którym muszą się zmierzyć polscy rolnicy. Kluczowe znaczenie ma szybkie rozpoznanie zagrożenia i wdrożenie skutecznych metod ochrony. Odpowiednia strategia i innowacyjne podejście mogą pomóc w ograniczeniu strat i zapewnieniu bezpieczeństwa upraw, nawet w obliczu rosnącej presji szkodników związanej z ociepleniem klimatu.
