Magdalena Chajzler
Rosnąca popularność odnawialnych źródeł energii (OZE) oraz konieczność uniezależnienia się od konwencjonalnych paliw sprawiają, że w Polsce coraz większe znaczenie odgrywają spółdzielnie energetyczne. Według danych Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR), na koniec 2024 roku w rejestrze znalazło się już 60 takich podmiotów. Dynamiczny rozwój tego sektora wskazuje na rosnącą świadomość energetyczną rolników i lokalnych społeczności.
Spółdzielnie energetyczne – co to takiego?
Spółdzielnie energetyczne to grupy osób lub podmiotów, które wspólnie wytwarzają, zużywają, magazynują i sprzedają energię pochodzącą z odnawialnych źródeł. Idea ta opiera się na zasadzie lokalności – energię wytwarza się w miejscu, gdzie jest konsumowana, co pozwala minimalizować straty przesyłowe oraz zmniejszać koszty. W Polsce spółdzielnie mogą być tworzone na terenach wiejskich i miejsko-wiejskich, a ich działalność regulują przepisy ustawy o odnawialnych źródłach energii.
Członkowie takich spółdzielni, w szczególności rolnicy, zyskują możliwość obniżenia kosztów energii elektrycznej dla swoich gospodarstw, a jednocześnie mogą czerpać zyski ze sprzedaży nadwyżek energii. Działalność spółdzielni przyczynia się także do rozwoju lokalnej gospodarki i wzrostu poziomu bezpieczeństwa energetycznego.
Boom na spółdzielnie energetyczne
Według raportu KOWR, liczba zarejestrowanych spółdzielni energetycznych rośnie w szybkim tempie. Jeszcze w połowie 2022 roku było ich zaledwie kilka, a obecnie działa już 60 takich podmiotów. Dynamiczny rozwój wynika przede wszystkim z rosnącej dostępności technologii OZE, takich jak instalacje fotowoltaiczne, turbiny wiatrowe czy biogazownie, a także z licznych programów wsparcia finansowego oferowanych przez rząd oraz Unię Europejską.
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa odgrywa kluczową rolę w promowaniu tej formy działalności. Dzięki prowadzonemu rejestrowi oraz licznym inicjatywom edukacyjnym i doradczym, KOWR pomaga rolnikom i społecznościom lokalnym w zakładaniu i prowadzeniu spółdzielni energetycznych.
Korzyści dla rolnictwa i lokalnych społeczności
Spółdzielnie energetyczne mają potencjał, aby zrewolucjonizować sposób zarządzania energią w polskim rolnictwie. Przede wszystkim umożliwiają obniżenie kosztów produkcji, które w ostatnich latach znacząco wzrosły z powodu drożejącej energii. Wykorzystanie własnych instalacji OZE pozwala rolnikom uniezależnić się od wahań cen na rynku energii.
Dodatkowo spółdzielnie energetyczne przyczyniają się do rozwoju zrównoważonego rolnictwa. Wykorzystanie biogazowni do produkcji energii elektrycznej i cieplnej z odpadów rolniczych to doskonały przykład zamykania obiegu surowców i minimalizowania negatywnego wpływu na środowisko.
Nie bez znaczenia jest także aspekt społeczny. Spółdzielnie energetyczne integrują lokalne społeczności, pozwalając im wspólnie decydować o przyszłości energetycznej swojego regionu. Zyski wypracowane przez spółdzielnie mogą być reinwestowane w rozwój lokalnej infrastruktury, co dodatkowo podnosi jakość życia mieszkańców.
Przyszłość spółdzielni energetycznych w Polsce
Choć liczba spółdzielni energetycznych w Polsce dynamicznie rośnie, to wciąż pozostaje sporo wyzwań do pokonania. Jednym z głównych problemów są złożone procedury administracyjne oraz brak jednolitych wytycznych dotyczących zakładania i prowadzenia takich podmiotów. Konieczne jest także dalsze wsparcie ze strony rządu i instytucji finansowych, aby zachęcić większą liczbę rolników do angażowania się w tego typu inicjatywy.
Mimo trudności perspektywy dla spółdzielni energetycznych są obiecujące. Polska, jako kraj o dużym potencjale rolniczym i znakomitych warunkach do rozwoju OZE, ma szansę stać się liderem w tej dziedzinie. Kluczowe będzie jednak edukowanie społeczeństwa oraz wspieranie innowacyjnych rozwiązań, które uczynią energię odnawialną bardziej dostępną dla małych i średnich gospodarstw rolnych.
Rozwój spółdzielni energetycznych to krok w stronę zrównoważonej przyszłości polskiego rolnictwa i lokalnych społeczności. Wspólne działania na rzecz wykorzystania OZE to nie tylko sposób na zmniejszenie kosztów energii, ale także inwestycja w środowisko i jakość życia przyszłych pokoleń.
