Magdalena Chajzler
Niedawne komunikaty z Komisji Europejskiej wskazują na planowane istotne zmiany w strukturze budżetu Unii Europejskiej po 2028 roku. Jednym z najbardziej kontrowersyjnych aspektów jest propozycja likwidacji niezależnego budżetu rolnego, co budzi poważne obawy wśród rolników i państw członkowskich o silnych tradycjach rolniczych.
Propozycje Komisji Europejskiej
Przewodnicząca Komisji Europejskiej, Ursula von der Leyen, przedstawiła wizję przyszłego budżetu UE, w której nacisk kładziony jest na zwiększenie konkurencyjności, wzmocnienie polityki zagranicznej oraz lepsze dostosowanie do współczesnych wyzwań, takich jak bezpieczeństwo, migracja czy zmiany klimatyczne. W ramach tych planów proponuje się rezygnację z odrębnych funduszy na rolnictwo i politykę spójności na rzecz jednolitych planów krajowych, które będą łączyć reformy z inwestycjami. Celem jest uproszczenie systemu finansowania oraz zwiększenie elastyczności w reagowaniu na nieprzewidziane kryzysy.
Reakcje państw członkowskich
Propozycje te spotkały się z mieszanymi reakcjami wśród państw członkowskich. Kraje o silnym sektorze rolniczym, takie jak Polska czy Francja, wyrażają obawy dotyczące przyszłości wsparcia dla swoich rolników. Zmniejszenie lub całkowite zniesienie dedykowanego budżetu rolnego może wpłynąć na dochody rolników oraz konkurencyjność europejskiego rolnictwa na rynkach światowych. Z kolei tzw. "kraje oszczędne", takie jak Niemcy czy Holandia, mogą sprzeciwiać się zwiększeniu ogólnego budżetu UE, argumentując potrzebę efektywniejszego wykorzystania już dostępnych środków.
Nowe priorytety budżetowe
Zmieniające się globalne realia, w tym rosnące zagrożenia bezpieczeństwa ze strony Rosji oraz konkurencja gospodarcza ze strony USA i Chin, skłaniają UE do przemyślenia swoich priorytetów budżetowych. Komisja Europejska sugeruje, że większy nacisk powinien być położony na obronność, innowacje technologiczne oraz zieloną transformację. W związku z tym, środki dotychczas przeznaczane na rolnictwo mogą zostać przekierowane na inne obszary uznane za kluczowe dla przyszłości Unii.
Możliwe konsekwencje dla rolnictwa
Likwidacja niezależnego budżetu rolnego może prowadzić do konieczności dostosowania się rolników do nowych realiów finansowych. Wsparcie dla sektora rolnego może być uzależnione od spełnienia określonych kryteriów, takich jak wdrażanie innowacji, praktyk zrównoważonego rolnictwa czy redukcja emisji CO₂. Choć takie podejście może promować modernizację i ekologiczną transformację rolnictwa, istnieje ryzyko, że mniejsze gospodarstwa, nieposiadające odpowiednich zasobów, mogą mieć trudności z dostosowaniem się do nowych wymogów.
Wyzwania związane z reformą
Przeprowadzenie tak znaczącej reformy budżetowej wymaga jednomyślnej zgody wszystkich państw członkowskich oraz większości w Parlamencie Europejskim. Proces ten może być skomplikowany ze względu na różnorodność interesów poszczególnych krajów oraz potencjalne napięcia między zwolennikami a przeciwnikami proponowanych zmian. Dodatkowo, konieczne będzie znalezienie nowych źródeł dochodów dla budżetu UE, aby sprostać rosnącym wyzwaniom finansowym, takim jak spłata długu zaciągniętego na fundusz odbudowy po pandemii COVID-19.
Planowane reformy budżetu Unii Europejskiej po 2028 roku, w tym propozycja likwidacji niezależnego budżetu rolnego, stanowią istotne wyzwanie dla przyszłości europejskiego rolnictwa. Choć celem jest dostosowanie finansowania do aktualnych priorytetów i wyzwań, ważne jest, aby proces ten uwzględniał potrzeby i obawy sektora rolnego oraz zapewnił sprawiedliwe wsparcie dla wszystkich państw członkowskich.
