Magdalena Chajzler
Kujawy, region o bogatych tradycjach rolniczych, od lat borykają się z problemem postępującego stepowienia spowodowanego niedoborem opadów oraz działalnością górniczą w sąsiednich obszarach. Aby przeciwdziałać tym niekorzystnym zjawiskom, powstał projekt "Woda dla Kujaw i Wielkopolski", zakładający transfer wody z Wisły w celu nawodnienia terenów rolniczych oraz rekultywacji środowiska naturalnego.
Skutki wydobycia węgla brunatnego i suszy hydrologicznej
Wydobycie węgla brunatnego w Konińskim Zagłębiu Węglowym, zwłaszcza w odkrywce Tomisławice, położonej w pobliżu granicy województw kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego, przyczyniło się do obniżenia poziomu wód gruntowych. Efektem tego procesu jest stepowienie żyznych terenów Kujaw, co stwarza poważne problemy dla rolników prowadzących intensywną produkcję rolną. Dodatkowo, niedobory opadów, sięgające 200-250 mm rocznie, pogłębiają problem suszy hydrologicznej i rolniczej w regionie.
Projekt "Woda dla Kujaw i Wielkopolski"
Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom suszy i działalności górniczej, zainicjowano projekt "Woda dla Kujaw i Wielkopolski". Inicjatywa ta, koordynowana przez Nadwiślański Związek Pracodawców Lewiatan, skupia kilkudziesięciu ekspertów z różnych dziedzin, w tym naukowców z regionalnych uczelni, przedstawicieli organizacji ekologicznych, hydrotechników oraz reprezentantów samorządów lokalnych. Celem projektu jest transfer wody z Wisły do nawodnienia terenów rolniczych, rekultywacji odkrywki węgla brunatnego w Tomisławicach oraz zabezpieczenia rzeki Noteci i jeziora Gopło w wodę ze zbiornika Tomisławice.
Mechanizm działania i korzyści
Plan zakłada pobór wody z Wisły przez cały rok, z wykorzystaniem dwóch rurociągów, oraz jej gromadzenie w małych zbiornikach retencyjnych i dużym zbiorniku Tomisławice o pojemności 65 mln m³. Szacuje się, że pobór wody wyniesie od 0,5% do maksymalnie 1,5% przepływu Wisły. Realizacja projektu, której koszt oceniany jest na 2 mld zł, ma przynieść znaczące korzyści ekonomiczne i środowiskowe. Dzięki nawodnieniu wartość plonów może wzrosnąć od 1,13 mld zł do 3 mld zł rocznie, w zależności od rodzaju upraw. Ponadto, projekt przyczyni się do likwidacji leja depresyjnego, odbudowy zdegradowanego środowiska naturalnego oraz poprawy bilansu wodnego regionu.
Projekt "Woda dla Kujaw i Wielkopolski" stanowi kompleksową odpowiedź na wyzwania związane z niedoborem wody i degradacją środowiska w regionie. Dzięki współpracy ekspertów z różnych dziedzin oraz zaangażowaniu lokalnych społeczności, inicjatywa ta ma szansę znacząco poprawić warunki życia mieszkańców, wspierając jednocześnie rozwój rolnictwa i ochronę środowiska naturalnego.
